UX Và UI Là Gì? 2 Yếu Tố Quan Trọng Trong Phát Triển Website

Tư vấn du học các nước Nhật Hàn Đài Loan

Nếu bạn thấy bài viết có giá trị với bạn, đừng ngại chia sẻ bài viết để lan tỏa đến cộng đồng nhé!

5/5 - (2 bình chọn)

UX và UI được xem là cặp bài trùng thú vị không thể thiếu trong thiết kế website chuyên nghiệp.

UX và UI được hiểu theo nghĩa như sau

UX là tên viết tắt của cụm từ User Experience Design, nghĩa là thiết kế tối ưu trải nghiệm người dùng.
UI là tên viết tắt của cụm từ User Interface Design, nghĩa là thiết kế giao diện người dùng.

UX và UI là gì?

UX và UI trong thiết kế website chuẩn SEO

1. Định nghĩa UX là gì?

Khi tìm hiểu UI UX là gì, một trong những điều mà người dùng khó có thể bỏ qua chính là UX là gì. UX là từ viết tắt của User Experience, dịch ra tiếng Việt có nghĩa là trải nghiệm của người sử dụng.

UX - User Experience Designer - thiết kế tối ưu trải nghiệm người dùng

UX chính là những đánh giá của người dùng đến với những sản phẩm của họ.Qua những đánh giá này, phía người thiết kế sẽ hiểu hơn về mong muốn mà người dùng đưa ra.

Ví dụ:

Sản phẩm có đạt được mục đích mà người tiêu dùng đưa đến ban đầu hay không, bố cục của nó đã hoàn hảo chưa, hay là app này có được đánh giá là dễ sử dụng hay không.

Người làm về UX còn có cách gọi khác là User Experience Designer, có nghĩa là họ sẽ đánh giá thói quen dựa trên những nghiên cứu mà khách hàng đưa ra.

Từ đó, họ sẽ hiểu được những vấn đề như sự hiệu quả, tính tiện ích, tính dễ sử dụng trên toàn bộ hệ thống sản phẩm.

Nói tóm lại, khi nhắc về UX và UI là gì, bạn có thể hiểu rằng UI sẽ là cái mà người dùng có thể nhìn thấy. Còn UX sẽ là cung cách mà người dùng đưa ra để sử dụng app hoặc là website đó.

Có thể trong một website hoặc trong một app, UI được coi là đẹp thế nhưng UX vẫn có thể có trải nghiệm tệ. Điều này là vô cùng dễ hiểu.

2. Định nghĩa UI là gì?

Nhiều người thắc mắc không biết UI là gì. Trên thực tế, UI là từ viết tắt của cụm User Interface, dịch ra tiếng Việt là giao diện cho người dùng. Có thể hiểu theo một cách đơn giản là UI sẽ bao gồm tất cả những thứ mà người dùng có thể nhìn thấy ở trên trang web.

UI - User Interface Design - thiết kế giao diện người dùng

Đó là: Bố cục sắp xếp của trang web ra sao, màu sắc của web thế nào, font chữ mà web hay app đó sử dụng là gì, những hình ảnh được hiển thị trên web có thú vị không…

Khi nhắc đến UX và UI design, việc thiết kế UI đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Nó giúp truyền tải đi những thông điệp vô cùng cần thiết mà nhà cung cấp dịch vụ, sản phẩm hay nhà thiết kế muốn mang đến cho người dùng.

Sự khác biệt giữa UX và UI là gì?

Sự khác biệt giữa Giao diện người dùng (UI) và Trải nghiệm người dùng (UX) là UI đề cập đến các yếu tố thẩm mỹ mà mọi người tương tác với sản phẩm, trong khi UX là về trải nghiệm người dùng có với sản phẩm hoặc dịch vụ.

Sự khác biệt giữa UX và UI trong thiết kế Website

Vì vậy, UI tập trung vào các yếu tố giao diện trực quan như kiểu chữ, màu sắc, thanh menu, v.v., trong khi UX tập trung vào người dùng và hành trình của họ thông qua sản phẩm.

Hãy tưởng tượng bạn đang thiết kế một ngôi nhà. UX sẽ là nền tảng, trong khi UI sẽ là màu sơn và đồ nội thất.

Công việc chính của UX và UI Designer

1. Công việc chính của UX Designer

Nghiên cứu và xây dựng chiến lược

Kế hoạch: Khi bắt đầu quá trình thiết kế UX, các nhà thiết kế cần tạo ra một kế hoạch chiến lược đảm bảo các bên liên quan được liên kết và làm việc hướng tới các mục tiêu chung.
Nghiên cứu người dùng: Trong khi chúng ta thường nghĩ về thiết kế như một thứ gì đó trực quan, công việc của một nhà thiết kế UX chủ yếu là giải quyết vấn đề khái niệm dựa trên nghiên cứu và dữ liệu.
Kiến trúc thông tin: Kiến trúc thông tin (IA) tập trung vào việc tổ chức và gắn nhãn nội dung của trang web, ứng dụng hoặc sản phẩm. Mục đích là giúp người dùng tìm kiếm thông tin và hoàn thành mục tiêu của họ.

Wireframing và tạo mẫu

Tạo luồng người dùng: Thiết kế UX là quá trình nói chuyện với người dùng để xác định nhu cầu của họ, sau đó đưa ra luồng người dùng tốt nhất sẽ giúp họ hoàn thành nhiệm vụ của mình.

Wireframe: Wireframe giống như khung của một giao diện, mức tối thiểu cần thiết để hiểu cách một thiết kế sẽ hoạt động ở cấp độ chức năng. Nó có thể được sản xuất bằng kỹ thuật số, hoặc thậm chí được vẽ trên giấy.
Kiểm tra: Cách tốt nhất để một nhà thiết kế UX biết liệu họ có đang làm đúng công việc của mình hay không? Thử nghiệm với người dùng thực. Bằng cách thử nghiệm sớm trong quá trình thiết kế với một nguyên mẫu thô - hoặc thậm chí chỉ là một mô hình trên giấy - các nhà thiết kế UX thu thập dữ liệu từ người dùng để xác thực các ý tưởng và giả định của họ.
Phân tích: Các nhà thiết kế UX làm việc chặt chẽ với các nhà quản lý và nhà nghiên cứu sản phẩm để phân tích kết quả thử nghiệm và xác định các bước tiếp theo

2. Công việc chính của UI Designer

Giao diện của sản phẩm

Nghiên cứu thiết kế: Nghiên cứu cung cấp thông tin về người dùng và đối thủ cạnh tranh và đưa ra cái nhìn sâu sắc về các xu hướng thiết kế mới nhất. Điều này rất quan trọng để tìm cảm hứng và tạo ra các giao diện đáp ứng kỳ vọng của người dùng.
Thiết kế trực quan: Các nhà thiết kế giao diện người dùng chịu trách nhiệm thiết kế bố cục sản phẩm và tất cả các yếu tố trực quan của giao diện người dùng, bao gồm màu sắc, phông chữ, biểu tượng, nút, v.v.
Phát triển thương hiệu và đồ họa : Thiết kế giao diện người dùng được thông báo chặt chẽ bởi định vị thương hiệu của sản phẩm nói chung. Các nhà thiết kế phải đạt được sự cân bằng phù hợp giữa khả năng sử dụng và thể hiện một cách nhất quán bản sắc thương hiệu được thiết lập bởi nhóm tiếp thị hoặc sáng tạo. Kết quả là, thiết kế giao diện người dùng có liên quan chặt chẽ đến thiết kế đồ họa .
Hệ thống thiết kế: Để đảm bảo tính nhất quán của sản phẩm và thương hiệu, các nhà thiết kế giao diện người dùng tạo hướng dẫn kiểu, thư viện mẫu và các thành phần chi tiết cách mỗi phần tử sẽ trông như thế nào (màu sắc, phông chữ, v.v.)

Khả năng phản hồi và tương tác

Thiết kế đáp ứng: Các giao diện cần điều chỉnh trơn tru cho tất cả các thiết bị, nền tảng và kích thước màn hình, cả về hình thức và chức năng
Tương tác và hoạt ảnh: Người thiết kế giao diện người dùng có thể sử dụng hoạt ảnh, chuyển tiếp hoặc các yếu tố tương tác khác để thiết kế tính tương tác của giao diện
Tạo mẫu: Một nguyên mẫu giao diện người dùng hiển thị mọi yếu tố giao diện người dùng và tương tác thiết kế trong thời gian thực. Các nhà thiết kế giao diện người dùng tạo ra chúng để có được cảm nhận về cách sản phẩm sẽ hoạt động và để người dùng thử nghiệm.

Vai trò của giao diện người dùng là rất quan trọng đối với mọi giao diện kỹ thuật số, và là một yếu tố quan trọng mang lại sự tin tưởng vào một thương hiệu. Các nhà thiết kế giao diện người dùng cần thể hiện rõ thương hiệu trên chính sản phẩm của họ.

Tối ưu UX và UI

1. Cái nhìn đầu tiên – First thing first

FTF nghĩa là mình luôn luôn ưu tiên cho những thứ quan trọng nhất. Nghĩa là mình sẽ ưu tiên nhóm khách hàng quan trọng, nhóm tính năng quan trọng, thông tin quan trọng với khách hàng.

Cụ thể như sau:

Mobile First:

Hiện tại đa số các website vẫn sử dụng thiết kế cho mobile dạng Responsive (nghĩa là Desktop ưu tiên trước - Mobile ưu tiên sau). Tuy nhiên công nghệ đã thay đổi, bây giờ là thời buổi mobile, 80% khách truy cập sử dụng mobile.

Vậy việc thiết kế riêng cho Mobile là điều cực kỳ quan trọng.

Màn hình mobile khá nhỏ nên không thể hiển thị full thông tin như desktop do đó cần lựa chọn thông tin nào sẽ hiển thị trên mobile.

Màn hình Mobile dạng dọc, chiều ngang khá hạn chế, thế nên các bảng biểu cần đều chỉnh thông tin lọt vào màn hình 320~400 pixel (so với 1366~1920 của PC) hoặc tối thiểu cũng có thể scroll để nhìn được.

Khung nhìn đầu tiên:

Khung nhìn đầu tiên là khung nhìn của người dùng mà người dùng không cần Scroll ngang hoặc scroll xuống. Chúng ta nên đặt những thông tin quan trọng nhất vào khung nhìn này.

Thay vì việc đặt một banner quá to (và có ít thay đổi) thì nên thu nhỏ lại và đưa thông tin quan trọng lên. Việc này đôi khi không được để ý trên mobile, một số màn hình khi vào chỉ nhìn được giao diện của tab hoặc những thông số filter.

Trên mobile có thể ẩn bớt một số thành phần ít quan trọng để vùng nhìn đầu tiên có thể thể hiện được nhiều thông tin quan trọng nhất có thể. Vùng nhìn đầu tiên còn đặt biệt quan trọng với màn hình chính / màn hình dashboard.

Chức năng quan trọng:

Những menu quan trọng được đưa ra trang chủ, link quan trọng hiện ra luôn thay vì ẩn trong menu.

Một trong những vấn đề cần để ý nữa là chức năng quan trọng cần được dễ dàng điều hướng tới. Ngoài việc menu sắp xếp để sao người dùng dễ dàng tìm được những menu quan trọng nhất.

Menu nếu cần có thể để hiển thị thay cho việc giấu đi, chức năng muốn người dùng click nhất thì hiển thị rõ lên. Call to action cần làm nổi bật và hiển thị ở vùng nhìn đầu tiên.

Menu trên mobile có thể thể hiện luôn thay vì giấu đi như đa số các website đang triển khai. Một trong những sai lầm kinh điển phần này là người dùng sử dụng quá nhiều icon mà quên đi text.

Đôi khi bản thân icon không thể hiện chính xác thông tin (cùng 1 icon mỗi người có thể có hình dung khác nhau), thế nên khi dùng icon thì nên thể hiện cả text để người dùng có thể hiểu được chứ năng.

Thông tin quan trọng:

Thông tin quan trọng nên đưa lên trên và nhấn mạnh

Một số cách để làm nổi bật thông tin quan trọng như:

Trong bảng biểu: Cột tổng xếp lên đầu thay cho cuối, sắp xếp dữ liệu theo thứ tự giảm dần (số to lên trước)
Các thông tin muốn nhấn mạnh như giảm giá, giá tiền, status, cảnh báo, CTA… cần highlight để thể hiện rõ (nếu nhiều thứ cần chú ý thì sử dụng nhiều level như in đậm, in hoa, tăng font-size, màu sắc…)
Chia nhỏ đoạn văn thành những đoạn ngắn hơn, highlight những thông tin quan trọng.
Đưa chữ vào ảnh cũng là một thủ thuật tạo sự chú ý.

2. Thiết kế kỹ thuật

Trong khi 2 nguyên tắc trên liên quan nhiều đến UX, thì nguyên tắc cuối lại liên quan đến UI nhiều hơn. Một trong những nguyên tắc theo mình là quan trọng nhất của UI là sự đồng nhất về thiết kế.

Font chữ, khoảng cách, kích thước, màu sắc, vị trí đặt các button, tất cả đều cần sự đồng nhất. Nếu thiết kế dạng Mobile First bạn nên sử dụng thiết kế đã được chuẩn hoá của google (Material design system) hoặc Apples Flat Design.

Hai Design System này có đầy đủ hướng dẫn cực kỳ chi tiết đến mức bạn chỉ cần đọc và áp dụng là đáp ứng được 90% nhu cầu trang mobile web của bạn. Dù Design System đề cập đến rất nhiều yếu tố nhưng Chiasenow xin nói về một số thành phần quan trọng sau.

Typography:

Typography là nói đến các yếu tố liên quan đến chữ bao gồm: Font chữ, in đậm in nghiêng gạch chân, font-size, màu chữ, cách dòng, chia cột chữ, khoảng cách giữa các paragraph.

Thực tế mình đôi khi chúng ta không để ý nhưng tất cả những yếu tố trên khi thiết kế trang web. Muốn tối ưu thì nên triển khai với tỷ lệ nhất định và quan trọng nhất phải đồng nhất trên các trang.

Những content cùng ý nghĩa phải có typography đồng nhất. Các button, status, form input, select đều cần có sử sự tương đồng. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến sự đẹp của website.

Khoảng cách và sự liên kết giữa các khối:

Việc chia cột, khoảng cách các dòng, khoảng cách giữa các khối, khoảng cách trong form, khoảng cách tới hai lề, tất cả những thiết kế này cần có sự tương đồng giữa các trang.

Một gợi ý nhỏ Chiasenow khuyến khích thực hiện ở phần này như sau:

Với màn hình điện thoại thì nên để khoảng cách giữa khối chính và hai lề nhỏ (để tăng không gian hiển thị)
Hạn chế dùng bo viền, sử dụng hai khối màu khác nhau để phân chia.
Khoảng cách giữa khối dạng cột thì nhỏ hơn khoảng cách giữa hai dòng.
Khoảng cách giữa hai yếu tố liên quan gần hơn so với khoảng cách giữa hai yếu tố ít liên quan.

Khoảng trắng (đặc biệt trên mobile).

Khoảng trắng được chia làm 2 loại:

Khoảng trắng chủ động: khoảng trống không gian được cố tình tạo ra trong mô hình thiết kế nhằm làm rộng mở website và nhấn mạnh một yếu tố nào đó.
Khoảng trắng bị động: Khoảng trống xung quanh giữa các dòng, chữ do quá trình dàn trang không thể hiện ý đồ thiết kế.

Đối với người dùng, 2 loại khoảng trắng này sẽ giúp họ dễ dàng tiếp thu nội dung đang đề cập.

Khi thiết kế thì một trong những yếu tố quan trọng là khoảng trắng, đặc biệt quan trọng trên Mobile.

Vì màn hình Mobile nhỏ, thế nên bạn chắc không muốn scroll chục màn hình để xem thông tin. Khoảng trắng trên giao diện nên hạn chế chỉ cần đủ để đáp ứng tính thẩm mỹ.

Vậy giải pháp để tối ưu khoảng trắng là gì?

Đưa nội dung quan trọng lên đầu
Chèn thêm khoảng trắng xung quanh

Nguyên tắc trình bày các loại dữ liệu khác nhau

Một trong những nguyên tắc có thể có nhiều bạn ít để ý là nguyên tắc trình bày văn bản, đặt biệt là những văn bản trong bảng biểu, hãy luôn cố gắng tuân thủ các nguyên tắc này, điều này giúp cho thông tin được hiển thị mạch lạc hơn rất nhiều.

Số luôn căng lề phải, sử dụng dấu phẩy/chấm để phân chia số phần ngàn. Nếu có thêm số sau số thập phân thì số lượng chữ số sau số thập phân hiển thị phải luôn bằng nhau ở tất cả các dòng trong cùng 1 cột
Sử dụng ký tự (-) thay cho những dòng trắng hoặc số giá trị 0
Đặt khoảng trắng chính xác khi bỏ các dấu câu như: (.,:;)
Viết hoa đầu dòng, tiêu đề.

Cảm ơn bạn đã xem bài viết tại Chiasenow. Đừng quên để lại bình luận của bạn cho Chiasenow biết ý kiến của bạn nhé!

Bạn có thể tìm đọc các bài viết cùng chủ đề tại đây: